Elk jaar tussen 21 januari en 20 februari vindt ’s werelds grootste volksverhuizing plaats.

Dat gebeurt tijdens de viering van het Chinese Nieuwjaar, wanneer honderden miljoenen Chinezen door China reizen om bij hun familie te zijn.

In tegenstelling tot ons in de westerse wereld, verschieten de Chinezen niet al hun kruit in één nacht om het nieuwe jaar in te luiden. In feite wordt het Chinese Nieuwjaar over 15 dagen uitgesmeerd.

Maan-zonnekalender bepaalt Chinees Nieuwjaar

Chinees Nieuwjaar valt samen met de eerste helft van de eerste maand van de Chinese maan-zonnekalender. Die maand begint met de tweede, soms derde nieuwe maan na de winterzonnewende. Het feest eindigt met de daaropvolgende volle maan. Daarom is Chinees Nieuwjaar elk jaar op andere dagen.

Chinees Nieuwjaar heet chunjie in het Chinees, wat Lentefeest betekent. Anders dan in de Gregoriaanse kalender wordt in de traditionele Chinese maan-zonnekalender de eerste dag van het jaar als de komst van de lente beschouwd.

De Chinese maan-zonnekalender verdeelt het jaar in 12 maanden, Jie Qi genaamd, die elk weer 2 zonnetermijnen bevatten – dus 24 in een jaar. Zonnetermijn 1 is het begin van de lente, en dat wordt met het Chinese Nieuwjaar gevierd.

Wanneer de Chinese Nieuwjaarsfeesten precies voor het eerst werden gehouden is onbekend, maar men denkt dat de traditie minstens 3500 jaar teruggaat tot de Shang-dynastie.

Pas tijdens de Song-dynastie (960-1279), enkele duizenden jaren later, begonnen de Chinezen ter gelegenheid van het Chinese Nieuwjaar vuurwerk af te steken – een traditie die, zoals bekend, op grote schaal in de westerse wereld is overgenomen.

Welke 12 dieren kan het Chinese Nieuwjaar krijgen?

Voordat dierennamen in zwang raakten, berekenden Chinese astrologen de jaren volgens de ‘Twaalf Takken der Aarde,’ waar getallen en abstracte begrippen voor elk jaar van de 12-jaarscyclus bij hoorden.

De genummerde takken zeiden de Chinezen echter niet veel, en al gauw werd elk jaar van de 12-jarige cyclus genoemd naar een dier. Dit gebeurde zo’n 1000 jaar geleden, rond de invoering van het boeddhisme in China.

Veel Chinezen hebben hun jaardier om zich heen, in de vorm van kleine beeldjes of sieraden, die de leuke eigenschappen van het dier tonen.

Waar staan de Chinese jaardieren voor?

De Chinese jaardieren worden elk gekenmerkt door hun sterke en zwakke punten. In de onderstaande lijst staan ze opgesomd.

• 1. Rat (shu). De rat is innemend en sluw en heeft geluk. Rijkdom valt de rat gemakkelijk toe, hij is flexibel en past zich goed aan. Als je geboren bent in het jaar van de rat, ben je doelbewust, maar ook geneigd streberig en hebzuchtig te zijn.
• 2. Os (niu). De os is een bedaarde ziel, maar als hij genoeg wordt gepusht, komt er een grote drift vrij. De os wordt beschreven als gewetensvol en trouw en bezit grote kracht en arbeidsinzet.
• 3. Tijger (hu). De tijger heeft grote leidersgaven en kan daarom veel bereiken in het leven. Als je in het jaar van de tijger bent geboren, ben je vindingrijk en heb je lol in nieuwe uitdagingen. Anderzijds is de tijger rusteloos van aard en kan hij vreselijk uit zijn slof schieten.
• 4. Konijn (tù). Ben jij gevoelig en conflictvermijdend? Dan ben je waarschijnlijk geboren in het jaar van het konijn. Konijnen zijn goede vrienden, want ze zijn zowel zorgzaam als bemoedigend, maar ze hebben ook de neiging om te piekeren en zich onnodig zorgen te maken.
• 5. Draak (long). De draak, het machtigste dier uit de Chinese astrologie, vertegenwoordigt dan ook grote macht. De draak is trots en vurig en heeft genoeg aan zichzelf: mensen onder dit teken zullen niet gauw andere mensen om hulp vragen.
• 6. Slang (shé). De slang bezit een aangeboren zesde zintuig, een geweldige intuïtie en veel wijsheid. Daarom zijn mensen die geboren zijn in het jaar van de slang vaak pienter en kundig. De slang staat ook voor wedergeboorte en verandering.
• 7. Paard (ma). Het paard heeft een sterke wil en is voortvarend, wat betekent dat mensen uit zo’n jaar vaak uitgesproken individualisten zijn. Het paard verzinnebeeldt hartstocht en verlangen en heeft daarom een sterke aantrekkingskracht op de andere tekens.
• 8. Geit (yang). De geit is zachtaardig en zorgzaam en heel diplomatiek. De geit is kunstzinnig, en van mensen die in het jaar van de geit geboren zijn wordt gezegd dat ze welsprekend en vindingrijk zijn, maar ook veel aandacht vragen.
• 9. Aap (hau). De aap is leuk en vrolijk en daarom vaak erg geliefd. Het dier komt zelfverzekerd over op zijn omgeving, maar heeft ook veel persoonlijke vrijheid nodig om zich senang te voelen.
• 10. Haan (ji). Een dagdromer met een hoge sociale intelligentie met veel mensen- en zelfkennis. Vaak uiterst smaakvol gekleed met veel aandacht voor detail. De haan staat graag in het middelpunt van de belangstelling en kan soms melodramatisch zijn.
• 11. Hond (gau). De hond is een eerlijk en gul wezen, trouw en moedig en heeft een sterk rechtvaardigheidsgevoel. De andere kant is zijn neiging tot tobben, wat kan leiden tot zwartgalligheid.
• 12. Varken (zhu). Dit dier doet altijd zijn best om het iedereen naar de zin te maken en een goede sfeer te scheppen. Het is een van de warmste en fatsoenlijkste dieren in de Chinese astrologie. Hij is perfectionistisch en gebrand op goede smaak, waardoor hij snobistisch kan overkomen.

In welk Chinees jaar ben jij geboren?

Welke tradities horen bij het Chinese Nieuwjaar?

De kleur rood staat voor geluk en voorspoed en wordt gedurende het hele Chinese Nieuwjaar gebruikt.

Kinderen krijgen rode enveloppen met geld van hun ouders en grootouders, en de meeste Chinezen ontvangen in deze tijd van het jaar hun jaarlijkse bonus, verzegeld in een rode envelop.

Lantaarnfeest markeert het einde

Chinees Nieuwjaar is ook het moment om je overleden familieleden te eren, die de grondslag gelegd hebben voor het geluk en welzijn van de familie.

Wanneer de Chinezen met hun familie bijeenkomen, organiseren zij een feestbanket – een weilu – waarbij ook de geesten van de overledenen aan tafel worden uitgenodigd.

Tijdens het diner wensen de mensen elkaar – zowel de levenden als de doden – een gelukkig nieuwjaar.

Op de 15e dag van Chinees Nieuwjaar verlichten miljoenen rode lantaarns de straten in heel China. Dit lantaarnfestival is het sluitstuk van het feest.